|
Familie Tuenter, Westerlee Geiten en Agroservice voorzien in inkomen voor vier. Twee bestelauto’s met daarop Agroservice Tuenter staan voor de deur. Naar de boerderij in Westerleen wordt druk gebouwd aan een nieuwe stal en in de twee bestaande stallen huizen zo’n 700 geiten. De broers Joost (27), Jelmer (26) en Hielke (20) werken samen met hun vader Han (52) in het bedrijf. Vier mensen betekent dat een stevige basis noodzakelijk is. Het is dan ook een bedrijf met een brede insteek. |
|||||
|
Van de 700 geiten melkt de familie Tuenter nu zo’n 350 op biologische basis. De rest is enter, drachtig en moet de komende weken aflammeren.
Als deze laatste dieren aan de melk zijn, dan is het aantal melkgeiten op dit bedrijf in acht jaar ongeveer vertwintigvoudigd. De 350 enters zijn allemaal van eigen opfok. Naast de geiten behoren ook Agroservice Tuenter en de verkoop van paardenhooi tot het bedrijf. Agroservice doet loonwerk met de ronde balenpers en zorgt voor vervanging en hulp op andere boerenbedrijven. 100 hectare Van 30 hectare grasland wordt gras voor de geiten gewonnen. Op 1 hectare worden ze ’s zomers buiten geweid. Naast dit grasland voor de geiten is 60 hectare grasland en 10 hectare bouwland in pacht van Staatsbosbeheer. Hierop verbouwt de familie tarwe en rogge als eigen krachtvoer. Het gras wordt gehooid, geperst met de eigen rondebalenpers en als paardenvoer verkocht. Hielke Tuenter: “Bij goed weer zijn we elke dag op pad met de pers. We hebben dan nog net tijd voor ons eigen gras. Dat vliegt trouwens de deur uit.” |
|
||||
|
Van Achterhoek naar Groningen
In 1988 verhuisde het gezin Tuenter uit de Achterhoek naar Westerlee. Na tien jaar hier varkens te hebben gehouden, ging het in deze sector zo slecht dat ze beter konden stoppen. Twee jaar later echter begon het weer te kriebelen. Drie zoons gaven aan boer te willen worden en dus moest er een oplossing komen. Dat bleek biologische melkgeiten te zijn. In 2000 is gestart met 30 tot 40 dieren en kleine leveringen aan een kaasmakerij in Veele. Tegenwoordig levert het bedrijf zo’n drie ton melk per jaar aan de fabriek in Rouveen. De geiten De dieren leveren gemiddeld 800 liter per 305 dagen met 3.6 procent vet en 3.4 procent eiwit. Het liefst ziet Hielke het vet op vier procent, maar dat is volgens hem door de beperkte keuze aan grondstoffen in het krachtvoer, een probleem over de hele biologische tak. Om de gehalten op te schroeven zijn de Hollandse melkgeiten enige jaren geleden eens gekruisd met het Nubische ras, dat hogere waarden kent. Helaas bleef de productie niet op peil, Nubische geiten hebben wel hogere gehalten maar de liters van het kruisproduct vielen tegen. Tegenwoordig zijn er nog maar een paar nazaten van dit experiment terug te vinden: te herkennen aan de lange flaporen. Grasbrok en eigen graan De tien hectare tarwe en rogge wordt grof geplet en aangezuurd in slurven ingekuild. Hielke: “Het liefst verbouwen wij zoveel mogelijk ons eigen krachtvoer.” Het graan is wel een punt van aandacht. Hielke: “We pletten het grof en zuren het aan. Het drogestofgehalte van dit product is zo’n 80 procent. Helaas was 2007 geen goed jaar voor een toxinenvrij gewas. Daarom voegen we twee gram toxinebinder per geit toe via de voermengwagen.” Bij het verbouwen van het eigen krachtvoer hoort ook dat de laatste snede gras dit jaar gedroogd is tot grasbrok. Hielke: “Vanwege het hoge eiwitgehalte en het nattere gras in het najaar is de laatste snede moeilijk in te kuilen. In 2006 hadden we hierbij last van aanhangend zand en bijbehorende problemen met lysteria. We hebben toen besloten deze snede niet meer in te kuilen maar hier grasbrok van te maken.” Een tegenvaller is dat de brok dit jaar maar 850 VEM heeft. Hielke vindt grasbrok alleen de moeite waard boven de 900. Dit jaar ligt de oorzaak bij het natte najaar, maar als de grasbrok volgend jaar ook niet boven de 900 VEM komt, doen ze het niet nog eens. Rantsoen Hielke: “Een dagrantsoen van een melkgeit bevat bij ons nooit meer dan 250 gram eigen graan. BLGG heeft het voer bemonsterd en ik ben tevreden met de gevonden 1175 VEM met 130 gram ruw eiwit.” Op dit moment is het ruwvoer van de geiten 60% gras en 40% snijmais. Hierbij komt een krachtvoermengsel van 600 gram lactatiestart, 200 gram grasbrok, 200 gram geplet tarwe/rogge en 100 gram maiskernbrok. Hielke: “Ik kijk naar de VEM en het ruwe eiwit in het voer, let daarbij op hoe de mest eruitziet en houdt het ureumgehalte in de melk in de gaten. Wij streven naar een ureuamgehalte van 35. Bij dat getal schijnt de eiwitproductie maximaal te zijn zonder dat de geit eronder lijdt.” |
|||||
|
|||||
|
Nieuwe stal
Het beton voor de nieuwe stal is in juli gestort. Begin september is een begin gemaakt met het bovengrondse gedeelte. Joost, Jelmer en Hielke zijn het meest bezig met de bouw. Op de deuren en spanten na, doen ze alles zelf. De muren zijn vier meter hoog, vanaf twee meter bestaan ze uit lichtdoorlatend zeil. De vier meter geeft de lucht voldoende tijd om op te warmen voor het bij de dieren is. De open nok van 25 centimeter zorgt voor een goede afvoer. Hielke: “Eind november willen we de melkgeiten erin hebben. Op dat moment moet er natuurlijk nog wel het een en ander worden afgewerkt maar als het goed is, is de stal eind december helemaal klaar.” Vertrouwen Hoe ziet Hielke het bedrijf over vijf jaar? “Zo ver vooruit kijken is altijd moeilijk. Hoe het loopt is van een groot deel afhankelijk van hoe de sector zich ontwikkelt. Verbetert de situatie dan hoop ik dat we, als de tijd daar is, met drie man van deze boerderij kunnen leven. Ik heb zeker vertrouwen in de toekomst maar het is altijd afwachten of het gaat zoals je verwacht. De komende jaren stoppen wij onze energie in elk geval in optimaliseren en uitbreiden waar mogelijk. De 2*20 melkstal bijvoorbeeld, voldoet op dit moment nog prima, maar bij 600 melkgeiten wordt dat een ander verhaal. Een nieuwe melkstal van 2*36 staan dan ook gepland.” |
|||||
|
Evelien Kamphuis Geitenhouderij, januari 2008 |
|||||
